لکنت زبان دلالت بر قطع تسلسل و روانی کلام از طریق توقف، طولانی شدن و یا تکرار کلمات، هجاها یا صداها دارد.
- علل لکنت زبان:
- وراثت: بین شیوع این اختلال در والدین و فرزندان همبستگی معنا داری وجود دارد.
- مشکلات مفصل بندی: در مطالعات فریمن تفاوت هایی در فعالیت حنجره افراد دارای تکلم عادی و افراد دارای لکنت زبان ملاحظه گردیده است.
- اختلال عمیق روانی: مبتلایان به لکنت زبان کسانی هستند که خود را محدود، بی کفایت و ناشایسته می شمارند. به هنگام مکالمه تلفنی و صحبت در جمع دچار اضطراب می شوند و به جهت احساس حقارت، خود را محدود می سازند. یعنی وقتی که اضطراب افزایش پیدا کند، لکنت زبان تشدید می گردد.
- یادگیری: گاهی علت لکنت زبان رفتار آموخته شده است. یعنی لکنت زبان واکنش پیچیده ای است مشتمل بر پاسخ های شناختی، عاطفی، و حرکتی و رفتاری آموخته شده که به صورت کوشش برای اجتناب از موقعیت ها یا اصلاح ناشایستگی های ادراک شده توسط فرد مبتلا به کار گرفته می شود.
- نارسایی رشد الگوهای تکلمی اولیه: بدین ترتیب این واکنش چیزی جز یک عادت منفی نیست.
- اجبار به صحبت: کودکانی که تازه شروع به آموختن تکلم نموده اند، اگر مجبور شوند که روشن و سلیس صحبت کنند ممکن است دچار لکنت زبان شوند.
- تغییر چپ دستی: اگر کودکی طبیعتاً چپ دست باشد و او را مجبور کنند که با دست راست بنویسد و یا غذا بخورد در این صورت نیز برتری نیمکره مغز به هم خورده و لکنت زبان ایجاد می شود.
- خودپنداری ضعیف: کوششی که شخص می کند تا نقص خود را بپوشاند ممکن است موجب ظهور لهجه عجیب و غریب و غیرمعمول در او شود و یا اگر فرد خود را مبتلا به لکنت زبان بپذیرد نیز ممکن است احساس حقارت کند که آن هم موجب تشدید لکنت زبان می شود.
- درمان لکنت زبان
- اگر علت یادگیری باشد، تمرکز بازآموزی تکلم به طریقه های مناسب اجتماعی و یا آموزش به طوری که کودک با تأخیر پاسخ کسی را بدهد، در این حالت سخن گفتن کندتر شده، لکنت زبان اصلاح می شود. (با ایجاد فرصت برای پاسخ)
- اگر علت اختلال روانی باشد، تأکید بر اصلاح و برطرف ساختن آشفتگی های هیجانی و اضطراب از طریق تقویت، اصلاح رفتار ، حساسیت زدایی منظم و تعلیم ابراز وجود، لکنت زبان را درمان می کند.